Tăng sắc tố da - Nguyên nhân, triệu trứng và phương pháp điều trị

Tình trạng tăng sắc tố da thông thường không gây ra bất cứ tổn hại gì cho sức khỏe của chúng ta nhưng lại khiến nhiều người cảm thấy mất tự tin khi giao tiếp.

Vì thế, để lấy lại tự tin cho bản thân, bạn cần hiểu rõ tình trạng tăng sắc tố da được chia làm mấy loại, mình đang mắc loại nào để từ đó áp dụng phương pháp điều trị phù hợp.

I. THẾ NÀO LÀ TĂNG SẮC TỐ DA?

Biểu hiện phổ biến nhất của tình trạng tăng sắc tố da là các vết thâm xuất hiện trên da, đặc biệt là da mặt. Đây là kết quả của quá trình cơ thể sản sinh quá nhiều sắc tố melanin.

Theo lý thuyết, tình trạng này không hề gây hại cho sức khỏe nhưng lại khiến rất nhiều người lo lắng. Ngoài ra, bạn cũng nên lưu ý, trong một số trường hợp, biểu hiện kể trên là triệu chứng của một bệnh lí khác.

II. TÌNH TRẠNG TĂNG SẮC TỐ DA ĐƯỢC CHIA LÀM MẤY LOẠI?

1. Nám da hay sạm da

Nám da thường xuất hiện dưới dạng một vết thâm lớn ở mặt hay cũng có thể xuất hiện ở những vùng khác như cẳng tay. Tình trạng nám của bạn có thể xuất hiện ở vùng thượng bì, bì hay kết hợp cả hai vùng đấy.

Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến nám da là sự thay đổi nội tiết tố trong thời kì mang thai hay do bạn sử dụng thuốc tránh thai. Tuy nhiên, tình trạng này sẽ tự biến mất sau khi bạn sinh con hoặc lượng estrogen trong cơ thể giảm đi.

2. Đốm sắc tố

Đốm sắc tố bao gồm đốm nắng, đốm đồi mồi, đốm gan, tàn nhang,… là hậu quả của việc tiếp xúc quá nhiều với ánh nắng mặt trời, điển hình là tay và mặt của bạn.

Nó có thể xuất hiện khi bạn ở bất kì độ tuổi nào nhưng thường xuất hiện ở phụ nữ nhiều hơn ở đàn ông. Nguyên nhân dẫn đến các đốm sắc tố được cho là do sự gia tăng sắc tố ở lớp tế bào bề mặt da.

3. Tăng sắc tố sau viêm

Khi da bạn bị tổn thương, bạn sẽ có nguy cơ bị tăng sắc tố sau viêm. Sau khi vết thương trên da lành hẳn, da bạn sẽ trở nên phẳng lại và có màu sắc sậm hơn vùng da chung quanh.

Tình trạng này thường xảy ra sau khi bạn bị mụn hay sau khi bạn vừa thực hiện điều trị thẩm mỹ với các liệu pháp như mài mòn da, điều trị với laser hay mặt nạ hóa học.

III. CÁC NHÂN TỐ GÂY RA TĂNG SẮC TỐ

1. Phơi nắng là nguyên nhân hàng đầu gây ra chứng da tăng sắc tố, vì ngay từ đầu ánh nắng mặt trời có thể kích thích sản sinh melanin.

2. Các tác nhân ảnh hưởng đến nội tiết tố cũng là nguyên nhân chính của một dạng tăng sắc tố da, nám và tàn nhang. Dạng này tồn tại phổ biến đối với phụ nữ vì nó được cho rằng chỉ xuất hiện khi các nội tiết tố nữ oestrogen và progesterone kích thích quá trình sản sinh melanin quá mức khi da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.

3. Chứng tăng sắc tố da cũng là triệu chứng của một số bệnh chẳng hạn như bệnh tự miễn dịch hay tiêu hóa , rối loạn chuyển hóa và thiếu hụt vitamin.

4. Tăng sắc tố da cũng có thể là tác dụng phụ của việc điều trị thẩm mỹ, hóa trị, kháng sinh, thuốc trị sốt rét, thuốc chống co giật, và một số dược phẩm khác.

5. Vài công việc hay nghề nghiệp nhất định cũng có thể dẫn đến chứng tăng sắc tố da do nguy cơ phơi nhiễm dưới ánh nắng hoặc các loại hóa chất.

6. Vài loại bệnh và dược phẩm nhất định cũng có thể gây ra chứng tăng sắc tố da.

Như tên gọi của nó, tình trạng tăng sắc tố da sau viêm xuất hiện sau khi da bị tổn thương hoặc viêm như đứt tay, phỏng, tiếp xúc với hóa chất, mụn, chàm hay Vẩy nến. Da bị tăng sắc tố xả y ra khi làn da bị sậm màu và đổi màu sau khi vết thương đã lành lại.

IV. GIẢI PHÁP NGĂN NGỪA VÀ ĐIỀU TRỊ CHỨNG TĂNG SẮC TỐ DA

1. Sử dụng hydroquinone hay hydrochinone là những hoạt chất mạnh mẽ nhất trong việc điều trị chứng tăng sắc tố da. Nó vẫn đang được dùng trong các loại thuốc không kê đơn nhưng chỉ với hàm lượng dưới 2%.

2. Arbutin là nguồn gốc thiên nhiên của hydroquinone, và là một trong những thành phần chính được sử dụng trong các sản phẩm làm trắng da ở châu Á.

3. Axit Kojic là một sản phẩm phụ của quá trình lên men khi làm rượu gạo hay rượu sakê Nhật Bản. Axit Kojic được xem là một lựa chọn thiên nhiên tương đối an toàn, tuy nhiên nó lại là một chất ức chế khá yếu đối với quá trình sản sinh melanin.

4. Các dẫn xuất của vitamin C đã cho thấy hiệu quả tương đối trong điều trị tăng sắc tố da. Chúng được sử dụng kết hợp với nhiều hoạt chất khác.

5. Các dẫn xuất của Retinoid cũng cho thấy hiệu quả khi điều trị tăng sắc tố da. Nhưng đồng thời nó có thể gây kích ứng da và làm da nhạy cảm hơn với ánh nắng mặt trời, từ đó dĩ nhiên làm chứng tăng sắc tố da càng tệ hơn.

6. Axit Azelaic cho thấy tác động gián tiếp và làm giảm chứng tăng sắc tố da. Tuy nhiên nó hầu như không có tác dụng đối với nốt ruồi và đốm lão hóa, đồng thời có thể gây kích ứng và sưng tấy da.

7. B-Resorcinol đã chứng minh hiệu quả lâm sàng trong việc giảm rõ rệt các vết thâm trong vòng bốn tuần. Sử dụng thường xuyên có thể cho hiệu quả còn tốt hơn.

8. Nhiều người cho rằng các cách điều trị khác - như dùng dầu jojoba, nước chanh, hay thực hiện chế độ ăn không đường - cũng có hiệu quả đối với chứng tăng sắc tố da. Tuy nhiên hiện chưa có cơ sở khoa học nào chứng minh cho các nhận định trên.

9. Lột da bằng hóa chất là một cách để loại bỏ vùng da tăng sắc tố và cho thấy một vùng da mới với sắc tố cân bằng hơn.

10. Liệu pháp laser có tác dụng tương tự, nhưng có mức độ chính xác cao hơn khi bác sĩ da liễu có thể kiểm soát cường độ của việc điều trị. Cường độ tia nhẹ nhất được dùng cho lớp biểu bì của da (lớp bề mặt), và các tia có cường độ cao hơn được dùng để loại bỏ các lớp da sâu hơn bên dưới da.

11. Dù bạn chọn cách điều trị nào, hãy luôn sử dụng kem chống nắng phổ rộng mỗi ngày để phòng ngừa chứng tăng sắc tố da.